News
Dünyanın dört bir yanında, yaya geçidinde durmayan sürücüler sadece trafik kuralını ihlal etmekle kalmıyor, bazı ülkelerde ağır yaptırımlarla da karşılaşabiliyor.
Yaya önceliği konusunda en katı kurallara sahip ülkelerin başında Asya’nın gelişmiş ülkeleri geliyor.
Japonya’da yaya geçitleri, yayalar için adeta bir dokunulmazlık alanı. Bir yaya çizgiye adım attığı anda, trafik ışığının rengine bakılmaksızın tüm araçlar durmak zorunda.
Japonya affetmiyor, cezalandırılma anında yapılıyor
Bu kurala uymamanın bedeli 50.000 Yen’e varan para cezası, ehliyet puanlarının silinmesi ve hatta üç aya kadar hapis cezası olabiliyor. Yoğun kamera sistemleri sayesinde bu ihlallerin tespiti ve cezalandırılması neredeyse anında yapılıyor.
Benzer bir tavizsiz tutum Singapur’da da hakim. Yaya geçidinde durmayan sürücülere standart olarak 200 SGD para cezası (6 bin TL) ve 6 ehliyet puanı silme cezası uygulanıyor. Ancak ihlal, bir okul veya yaşlıların yoğun olduğu “Gümüş Bölge”de yapılırsa, ceza 300 SGD (yaklaşık 10 bin TL) ve 8 puana yükseliyor.
Suçun tekrarlanması veya bir yayanın tehlikeye atılması durumunda ise fiil, “tehlikeli sürüş” kapsamına alınarak 3.000 SGD’ye varan para cezası veya altı ay hapisle cezalandırılabiliyor. Bu ağır yaptırımlar, Singapurlu sürücüler için bir yaya gördüklerinde durmayı adeta bir reflekse dönüştürmüş durumda.
İngiltere’de 1000 Sterlink ceza veriliyor
Avrupa ülkelerinde yasal zorunluluklar, köklü bir trafik kültürü ve nezaket kurallarıyla iç içe geçmiş durumda. Birleşik Krallık’ta yaya geçidinden geçen birine yol vermeyen veya onu duraksamaya zorlayan sürücüler, 1.000 Sterlin’e (yaklaşık 55 bin TL) kadar para cezası ve ehliyetlerinden puan silinmesi riskiyle karşı karşıya.
Almanya’da ise “Fußgänger schützen” (Yayaları koruyun) sloganı, sürücülerin zihnine kazınmış durumda. Bu kültür, arabaların yayaları gördüklerinde metrelerce uzakta durmasını sağlayan yazılı olmayan bir kural haline gelmiş.
Amerika Birleşik Devletleri’nde de eyalet yasaları, yaya haklarını sıkı bir şekilde koruma altına alıyor. Örneğin Kaliforniya’da yaya geçidinde durmamanın cezası 500 dolara kadar çıkabiliyor. Eğer sürücünün bu hareketi bir yayanın yaralanmasına neden olursa, dikkatsiz sürüşten yargılanarak hapis cezası alması işten bile değil. Büyük şehirlerdeki otomatik kamera sistemleri ise cezadan kaçmayı neredeyse imkansız kılıyor. Üstelik alınan cezalar, sürücülerin sigorta primlerini de fırlatarak kurallara uymayı ekonomik bir zorunluluk haline getiriyor.
Türkiye’de durum ne?
2025 yılı itibarıyla, yaya veya okul geçitleri ile kavşak giriş-çıkışlarına yaklaşırken yavaşlamamak ve geçmek üzere olan yayalara öncelik vermemek 4.500 TL’lik bir cezaya tabidir.
