Bu yazıyı okuyana 1 milyon dolar verilecek
Binlerce yıldır çözülemeyen bir yazının sırrını çözen kişi 1 milyon dolarlık ödülün sahibi olacak.
Hindistan’ın Tamil Nadu eyaleti, İndus yazısının deşifre edilmesi için büyük bir para ödülü açıkladı. Kil ve küçük taşlar üzerine kazınmış kısa işaretlerden oluşan bu yazı, insanlık tarihinin en büyük arkeolojik gizemlerinden biri olarak kabul ediliyor.
YILLARDIR GİZEMLİ SIR HALA ÇÖZÜLEMEDİ
Yazıtlar genellikle mühürler ve seramikler üzerinde yer alıyor. Her satırda ortalama beş işaret bulunan metinler, düzgün ve düzenli görünmesine rağmen hâlâ tam olarak anlaşılamadı. Bilim insanları, işaretlerin sesleri mi yoksa kelimeleri mi temsil ettiğini hâlâ tartışıyor.
Araştırmaların önündeki en büyük engel, yazının kısa olması ve “iki dilli” bir örneğin bulunmaması. Rosetta Taşı benzeri bir çözümleme aracı olmadığından, uzmanlar yalnızca desenler ve olasılıklar üzerinden ilerleyebiliyor.
1 MİLYON DOLARLIK ÖDÜL VERİLECEK
Tamil Nadu yönetimi, yazıyı çözebilecek kişiye 1 milyon dolar nakit ödül vereceğini duyurdu. Yarışma hem akademisyenlere hem de amatör araştırmacılara açık olacak. Nihai değerlendirmeyi arkeoloji uzmanları yapacak.
Eyalet Başbakanı açıklamasında, “Arkeoloji uzmanlarının onaylayacağı biçimde metni çözen kişi ya da kuruluşa 1 milyon dolar ödül vereceğiz” dedi. Bu adım, bilimsel kanıt temelli ilerlemeyi teşvik etmeyi amaçlıyor.
RASTGELE SEMBOLLER DEĞİL, DİL OLDUĞU ORTAYA ÇIKTI
Güney Hindistan’daki çanak çömleklerdeki grafiti izlerinin, İndus işaretleriyle yüzde 60 oranında benzerlik gösterdiği tespit edildi. Bu paralellik, antik dönemlerde kültürel etkileşimlerin yaygın olduğunu gösteriyor. Ancak bu benzerlik, dilin veya anlamın çözülmesi için tek başına yeterli değil.
Bilgisayar bilimcileri de işaretlerin sıklığını ve dizilimini analiz ederek yazının rastgele semboller değil, belirli bir kurallar sistemine dayalı dil olduğunu ortaya koydu.
Uzmanlara göre, “çözüm” sayılabilmesi için bir okumanın şu şartları sağlaması gerekiyor:
Yüzlerce yazıtta tutarlı biçimde uygulanabilmesi,Hasarlı metinlerde eksik işaretleri öngörebilmesi,Yazım ve sıra kurallarına uyması,Arkeolojik verilerle desteklenebilmesi.
İki dilli bir metin bulunmadığı sürece, doğrulama iç tutarlılık ve bağımsız testlerle yapılacak.
KAYIP TARİHİN GİZEMLİ DİLİ
İndus Vadisi Uygarlığı, dönemin en gelişmiş şehir planlamasına, kanal sistemine ve ticaret ağlarına sahipti. Bu toplumun kullandığı yazının çözülmesi, antik dünyanın ticari, sosyal ve kültürel yaşamına ışık tutabilir. Ayrıca yazının Dravid dillerinden biri mi yoksa tamamen farklı bir dil mi olduğu da netleşmiş olacak.